Nafiss Nia ontvangt eerste exemplaar Filmjaarboek 2023/2024

In aanwezigheid van veel vrienden van het Filmjaarboek, onder wie beleidsmakers en redacteuren, is donderdagmiddag 18 april in Het Ketelhuis het Filmjaarboek 2023/2024 gepresenteerd. Het eerste exemplaar werd uitgereikt aan dichter en regisseur/producent Nafiss Nia (Die middag).

Zij schreef een van de vijf artikelen waarmee het Filmjaarboek de belangrijkste en spraakmakendste films van 2023 tegen het licht houdt. Bovendien ging onlangs haar, in opdracht van het 25-jarige Ketelhuis vervaardigde, korte film Roya Was Here in première.

Bestuurslid Hans Beerekamp dankte de nieuwe partner VandenEnde Foundation, die met een substantieel bedrag het Filmjaarboek ondersteunt. Tevens stond hij stil bij een bestuurswissel en de voortgang van de nieuwe website.

Het Filmjaarboek houdt de belangrijkste en spraakmakendste films van 2023 tegen het licht in vijf artikelen. Welke films doen ertoe, welke trends blijken een lange adem te hebben en welke vergeten feiten zijn komen bovendrijven?

De Auteur van het Jaar is dit keer de Griekse regisseur Yorgos Lanthimos. Hij won vier Oscars met Poor Things, waarin een vrouw alle sociale codes doorbreekt. Is het mogelijk om te leven in een wereld die vrij is van ideologieën? De films van Lanthimos gaan vaak over opgroeien in een schijnwereld en de vorming van ons wereldbeeld. Belinda van de Graaf (Trouw) schreef een uitgebreid profiel van zijn werk.

Het Jaaroverzicht van Nico van den Berg (HP/De Tijd, Winq) laat zien wat er nog meer gebeurde in de filmwereld. 2023 werd gedomineerd door Barbenheimer, de samentrekking van de twee grootste hits van het jaar: Greta Gerwigs Barbie en Christopher Nolans Oppenheimer. Hollywood werd verder op zijn kop gezet door maandenlange stakingen van schrijvers en acteurs en de opmars van AI. De Nederlandse film verkeerde ondertussen internationaal gezien in een flinke identiteitscrisis. In 2023 kwamen er opvallend veel Nederlandse films uit van makers met een niet-Nederlandse achtergrond. Daarom vroegen we Nafiss Nia, dichter en regisseur/scenarist van een van die films (Die middag), om een analyse te maken van de visie op de Nederlandse samenleving die daaruit naar voren komt. Ze gaf een heel eigen invulling aan dat verzoek.

Het Japanse stralingsmonster Godzilla viert in 2024 zijn 70ste verjaardag. Als de reusachtige Japanse stedenverdelger in 2023 íets bewezen heeft, dan is het dat hij nog altijd onverslagen is, schrijft Barend de Voogd (Schokkend Nieuws). Godzilla Minus One, na het origineel uit 1954 misschien wel de beste uit de lange filmreeks, beleefde een onverwacht groot succes: het trok in Nederland ruim 24.000 bezoekers naar de bioscoop en won voor het eerst een Oscar voor The King of the Monsters.

Autobiografie was sterk aanwezig in opvallend veel fictiefilms die in 2023 de Nederlandse bioscopen bereikten. De regisseurs van die films benadrukten veelal juist het fictieve van hun werk – dat was immers hetgeen waar ze het hardst aan hadden gewerkt. Maar welke tendensen zien we als we de autobiografie vooropstellen? En wat betekent autobiografie eigenlijk in de context van cinema, vraagt Joost Broeren-Huitenga (Het Parool) zich af.

De Vrienden van het Filmjaarboek helpen ons al jaren met het voortzetten van de in 1980 begonnen traditie om alle in de bioscoop uitgebrachte films jaarlijks te inventariseren. Voor de inhoudelijke besprekingen werd opnieuw een beroep gedaan op een keur aan gevestigde filmscribenten, die tezamen een breed scala aan dagbladen, weekbladen en filmtijdschriften, maar ook filmbedrijven vertegenwoordigen.

Partners van het Filmjaarboek 2023/2024: Eye Filmmuseum, Amsterdam Geoffrey Donaldson Instituut, Noord-Scharwoude Stichting Fuurland/de Filmkrant, Amsterdam VandenEnde Foundation, Amsterdam

Vrienden van het Filmjaarboek 2023/2024: Abraham Tuschinksi Fonds, Amsterdam Amstelfilm, Amsterdam Cherry Pickers, Amsterdam Cinéart Nederland, Amsterdam CinefoxFox Bioscoopreclame, Wijchen Cinema Delicatessen, Amsterdam FilmHallen, Amsterdam Filmhuis Den Haag Filmtheater Hilversum Gofilex & Filmlogistics, Zeist Gusto Entertainment, Rotterdam IFFG – Internationaal FilmFestival Gorinchem Het Ketelhuis, Amsterdam Louis Hartlooper Complex, Springhaver & Slachtstraat Filmtheater, Utrecht Sekam Video/CFAP, Amsterdam Stichting Oxville/Cinema De Vlugt, Amsterdam Vue Cinemas, Amsterdam Windmill Film, Amsterdam

Redactie: Mariska Graveland (eindredactie en organisatie), Hans Beerekamp
Credits: Romy van Krieken - Jaaroverzicht: Nico van den Berg
Artikelen: Joost Broeren-Huitenga, Belinda van de Graaf, Nafiss Nia, Barend de Voogd
Tekst filmbesprekingen: Leo Bankersen, Nico van den Berg, Bas Blokker, Robbert Blokland, Joost Broeren-Huitenga, Jos van der Burg, Kees Driessen, Jan Pieter Ekker, Hugo Emmerzael, Ilona van Genderen Stort, Belinda van de Graaf, Mariska Graveland, Noa Johannes, Pauline Kleijer, Eric Koch, Romy van Krieken, Karen Kroese, Remke de Lange, Yosha Margherita, Alex Mazereeuw, Fabian Melchers, André Nientied, Maricke Nieuwdorp, Ronald Rovers, Annelotte Verhaagen, André Waardenburg, Arjan Welles, Karin Wolfs, Ab Zagt

Sponsorwerving en productie: Ilona van Genderen Stort, Lex Veerkamp
Met dank aan: Govert Schipper, MVSP/Monique van Schendelen, Stichting Fuurland/de Filmkrant, Filmdistributeurs Nederland (FDN) en Koen de Groot
Ontwerp omslag en binnenwerk: Rolf Hermsen Drukwerk en bindwerk: Veldhuis Media B.V., Raalte

Bestuur Stichting Filmuitgaven: Hans Beerekamp, Ilona van Genderen Stort, Mariska Graveland, Gerwin Tamsma, Lex Veerkamp
Administratie: Ilona van Genderen Stort
Omslagillustratie: Barbie © Warner Bros. Pictures. All rights reserved. © 2024

Stichting Filmuitgaven, Amsterdam.

Een uitgave van Amsterdam University Press (Amsterdam) 336 pagina’s, fullcolor, formaat 17 x 24 cm, ISBN 9789048565702, ISSN 1387-8379, NUR 670

Prijs: € 32,99